Câu chuyện về AI bắt đầu vào năm 1956. Tại một hội nghị ở Đại học Dartmouth vào mùa hè năm đó, khái niệm trí tuệ nhân tạo lần đầu tiên được đề xuất.
Bên kia đại dương, năm 1956, lời kêu gọi “Tiến tới khoa học” được ban hành, đặt nền móng cho các ngành khoa học và công nghệ mới nổi của Trung Quốc như chất bán dẫn, tự động hóa, công nghệ điện toán, năng lượng nguyên tử, điện tử, hàng không và công nghệ tên lửa.
Sau hàng chục năm phát triển, thời điểm đã đến năm 2023, cũng được nhiều người gọi là “năm đầu tiên của kỷ nguyên AI”.
Theo dữ liệu từ Cục Thống kê Quốc gia TQ, tổng kinh phí nghiên cứu xã hội và phát triển thực nghiệm (R&D) của đất nước đạt 3.327,8 tỷ nhân dân tệ (khoảng 11.141.130 tỷ đồng Việt Nam) vào năm 2023, tăng 233 lần so với năm 1991, với mức tăng trưởng trung bình hàng năm là 18,6%. Năm 2019 và 2022, với con số này lần lượt vượt 2 nghìn tỷ và 3 nghìn tỷ, Trung Quốc đã trở thành quốc gia đầu tư cho R&D lớn thứ hai thế giới sau Hoa Kỳ.
Khó có thể tưởng tượng rằng cách đây 75 năm, nền tảng khoa học công nghệ Trung Quốc gần như bằng 0. Khi đó cả nước chỉ có hơn 30 cơ quan nghiên cứu khoa học chuyên ngành, không quá 50.000 nhân lực khoa học công nghệ và chỉ có hơn 600 nhân sự chuyên nghiên cứu khoa học.
Trong 75 năm phát triển khoa học và công nghệ này, nhiều thành tựu đã tiếp tục xuất hiện. Từ “hai quả bom và một vệ tinh” và cây lúa lai cho đến công nghệ 5G ngày nay và “Mắt trời của Trung Quốc”… vô số đột phá đã mở đường cho sự phát triển của các lĩnh vực khoa học và công nghệ của Trung Quốc.
Trí tuệ nhân tạo chỉ là một làn sóng cuộn lên trong làn sóng phát triển công nghệ trong 75 năm qua. Với tư cách là đại diện của công nghệ tiên tiến, quá khứ, hiện tại và tương lai của ngành trí tuệ nhân tạo TQ từ 0 đến 1, rồi từ 1 đến vô cùng, chắc chắn là một khía cạnh của sự phát triển khoa học và công nghệ ở Trung Quốc Mới.
Mất bao lâu để chuyển từ Dartmouth sang Trung Quốc?
Sau khi lời kêu gọi “Tháng ba tới khoa học” được đưa ra vào năm 1956, ngành khoa học công nghệ Trung Quốc đã có bước phát triển nhanh chóng vào những năm 1970.
Năm 1979, Hiệp hội Máy tính của Hiệp hội Điện tử Trung Quốc (tiền thân của Liên đoàn Máy tính Trung Quốc), mới hoạt động trở lại, đã tổ chức “Hội thảo Mùa hè Khoa học Máy tính” tại Đại học Cát Lâm.
Trưởng nhóm dẫn đầu cuộc họp này là nhà đại số và nhà khoa học máy tính nổi tiếng Wang Xianghao. Các chuyên gia tham gia thảo luận bao gồm Wu Wenjun, Wu Yunteng, Lu Ruqian và những người khác.
Cũng giống như những người tham gia cốt lõi của Hội nghị Dartmouth sau này có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của trí tuệ nhân tạo trên thế giới, các nhà nghiên cứu tham dự hội nghị chuyên đề mùa hè về khoa học máy tính này sau này đã trở thành trụ cột đầu tiên cho sự phát triển của trí tuệ nhân tạo ở Trung Quốc.
Theo Zhang Xiaorong, Giám đốc Viện nghiên cứu công nghệ Deepin, quá trình phát triển trí tuệ nhân tạo ở TQ được chia thành 3 giai đoạn: nghiên cứu và phát triển công nghệ, chuyển đổi thành tựu và phát triển công nghiệp hóa. Trước năm 2012, chủ đề chính là “Quảng Quý Lương”. Sự phát triển của trí tuệ nhân tạo chủ yếu tập trung ở cấp độ nghiên cứu và phát triển kỹ thuật. Với sự đầu tư liên tục về nhân tài và nguồn lực, nền tảng lý thuyết và kinh nghiệm kỹ thuật đã được tích lũy đầy đủ.
Năm 1986, trước những thách thức gay gắt của sự phát triển bùng nổ của công nghệ cao trên thế giới và cạnh tranh quốc tế ngày càng khốc liệt, Trung Quóco đã đưa ra “Kế hoạch 863” nhằm nâng cao năng lực đổi mới độc lập của đất nước. Là một điểm nóng công nghệ cao vào thời điểm đó, chủ đề máy tính thông minh (chủ đề “863-306”) đã được đưa vào “Kế hoạch 863”.
Việc liên tục đầu tư vào chương trình 863 đã giúp Trung Quốc đạt được một số kết quả nghiên cứu khoa học lớn về máy tính hiệu năng cao, giao diện thông minh và ứng dụng thông minh, đồng thời cũng đặt nền móng cho một số lượng lớn các kết quả nghiên cứu khoa học cao.
Dưới ảnh hưởng của kế hoạch, lô phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia đầu tiên về trí tuệ nhân tạo cũng bắt đầu được thành lập. “Tam giác vàng” của khoa học thông tin ở Trung Quốc – Phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia về nhận dạng mẫu của Viện tự động hóa, Viện Hàn lâm khoa học Trung Quốc, Phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia về công nghệ và hệ thống thông minh của Đại học Thanh Hoa và Phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia về thị giác và Xử lý thông tin thính giác của Đại học Bắc Kinh đều được chuẩn bị và hoàn thành tại đây.
Nhiều viện nghiên cứu bên ngoài các trường đại học cũng đang bén rễ trong nước. Năm 1998, Microsoft Research China (sau đổi tên thành Microsoft Research Asia) được thành lập. Li Kaifu, người sáng lập Zero One Thing, là chủ tịch đầu tiên.
Năm 2004, Yao Qizhi gia nhập Trung tâm Nghiên cứu Cao cấp tại Đại học Thanh Hoa. Năm sau, Yao Qizhi lãnh đạo thành lập “Lớp thực nghiệm khoa học máy tính” hợp tác với Microsoft Research Asia, và “Lớp Yao” nổi tiếng đã ra đời. Sau khi tốt nghiệp, sinh viên tốt nghiệp lớp này nằm rải rác trong các liên kết khác nhau của chuỗi ngành công nghiệp trí tuệ nhân tạo. Những người sáng lập Megvii Technology, một trong “Bốn chú rồng nhỏ của AI” và kỳ lân tự lái Pony.ai đều là những người tốt nghiệp ngành này.
Cần chuẩn bị bao nhiêu cho sự xuất hiện của kỷ nguyên AI?
Từ năm 2012 đến 2019, trí tuệ nhân tạo Trung Quốc bắt đầu có sự chuyển dịch từ công nghệ sang kịch bản. Trong giai đoạn này, khi các kịch bản ứng dụng khác nhau như thị giác máy tính, dịch vụ đàm thoại khách hàng, xử lý ngôn ngữ tự nhiên và phân tích giọng nói dần xuất hiện, công nghệ trí tuệ nhân tạo dần thâm nhập vào một số ngành công nghiệp.
SenseTime, Megvii Technology, Yitu Technology và Yuncong Technology, được mệnh danh là “Bốn chú rồng nhỏ của AI”, về cơ bản đã được thành lập trong thời kỳ này.
Trong thời kỳ này, các chính sách về trí tuệ nhân tạo cũng thường xuyên được đưa ra.
Vào tháng 7 năm 2015, Hội đồng Nhà nước đã ban hành “Ý kiến chỉ đạo về việc tích cực thúc đẩy hành động” Internet + “”, trong đó liệt kê trí tuệ nhân tạo “Internet +” là một trong 11 hành động chính. “Kế hoạch 5 năm lần thứ 13 về phát triển kinh tế và xã hội quốc gia của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa” được công bố vào tháng 3 năm sau bao gồm “những bước đột phá quan trọng trong công nghệ trí tuệ nhân tạo trong các lĩnh vực mới nổi”.
Vào tháng 7 năm 2017, Hội đồng Nhà nước đã ban hành “Kế hoạch phát triển trí tuệ nhân tạo thế hệ mới”, trong đó đề cập rằng họ có kế hoạch ban đầu thiết lập luật, quy định, chuẩn mực đạo đức và hệ thống chính sách về trí tuệ nhân tạo vào năm 2025.
Vào tháng 6 năm 2019, Ủy ban Chuyên môn Quản trị Trí tuệ Nhân tạo Thế hệ Mới Quốc gia đã ban hành “Nguyên tắc Quản trị Trí tuệ Nhân tạo Thế hệ Mới”, đề xuất 8 nguyên tắc mà các bên liên quan trong quá trình phát triển trí tuệ nhân tạo cần tuân theo.
Năm 2022, báo cáo của Đại hội toàn quốc lần thứ 20 của Đảng Cộng sản Trung Quốc nêu rõ: “Chúng ta phải tuân thủ nguyên tắc khoa học công nghệ là lực lượng sản xuất hàng đầu, nhân tài là nguồn lực hàng đầu, đổi mới sáng tạo là động lực hàng đầu, và chúng ta phải thực hiện triệt để chiến lược trẻ hóa đất nước thông qua khoa học và giáo dục, chiến lược củng cố đất nước bằng nhân tài, chiến lược phát triển theo hướng đổi mới, mở ra những cơ hội phát triển mới và những thuận lợi mới cho sự phát triển.”
Kể từ đó, công nghệ đã trở thành kim chỉ nam mới với tư cách là lực lượng sản xuất chính và trí tuệ nhân tạo bắt đầu phát triển mạnh mẽ.
Số lượng các công ty liên quan đến trí tuệ nhân tạo từ năm 2014 đến năm 2023 và nhận thấy rằng số lượng công ty đăng ký liên quan đã tăng lên hàng năm trong mười năm qua. Trong số đó, 199.400 công ty đã được đăng ký vào năm 2020, tăng 159,19%, đạt gần 10 đỉnh tăng trưởng hàng năm. “Báo cáo phát triển trí tuệ nhân tạo Trung Quốc năm 2020” đề cập rằng trong 10 năm qua, Trung Quốc đã nộp đơn xin gần 390.000 bằng sáng chế AI, đứng đầu thế giới.
Theo dữ liệu do Hiệp hội Internet Trung Quốc công bố, năm 2020, quy mô ngành trí tuệ nhân tạo của TQ là 303,1 tỷ nhân dân tệ, tăng 15% so với cùng kỳ năm ngoái, cao hơn tốc độ tăng trưởng toàn cầu.
Theo quan điểm của Zhang Xiaorong, sau năm 2020, khi cơ sở hạ tầng AI tiếp tục được củng cố và các ứng dụng AI ngày càng phổ biến, AI của TQ sẽ tiến tới giai đoạn phát triển công nghiệp hóa.
Vào năm 2023, sự phát triển của AI thế hệ tiếp tục tăng tốc. AI đã chuyển từ cận chiến mô hình sang cạnh tranh trên thị trường ứng dụng thực tế hơn. Trong bối cảnh cạnh tranh mới, sau “Tứ Tiểu Long”, “Ngũ Hổ Lớn” – Zhipu, Dark Side of the Moon, Zero One Thing, Baichuan Intelligence và Minimax đã bước lên sân khấu.
Đến năm 2024, “kịch bản ứng dụng” sẽ thay thế “đổi mới mô hình lớn” và trở thành vấn đề cốt lõi được quan tâm trong ngành. Wang Jian, học giả của Học viện Kỹ thuật Trung Quốc và là người sáng lập Alibaba Cloud, tin rằng tiềm năng của GPT vẫn chưa được khám phá đầy đủ. Fu Sheng, chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của Cheetah Mobile, cũng tin rằng sự xuất hiện của trí thông minh có thể đi theo nhiều con đường.
Các công ty công nghệ Trung Quốc đang hướng tới AI bằng nhiều cách.
Vào tháng 9, Yang Yajun, Phó Cục trưởng Cục Phát triển Công nghệ Thông tin, Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin Trung Quốc, đã tham dự Hội chợ Thương mại Dịch vụ 2024 và cho biết, Trung Quốc bước đầu đã xây dựng được hệ thống công nghiệp trí tuệ nhân tạo tương đối toàn diện, với hơn 4.500 các công ty liên quan và quy mô của ngành công nghiệp cốt lõi đã đạt gần 600 tỷ nhân dân tệ, đồng thời chuỗi công nghiệp bao gồm các liên kết thượng nguồn và hạ nguồn quan trọng như chip, thuật toán, dữ liệu, nền tảng và ứng dụng.
Theo ước tính từ CICC Research, nhu cầu thị trường cho ngành AI của Trung Quốc sẽ đạt 5,6 nghìn tỷ nhân dân tệ vào năm 2030 và tổng vốn đầu tư của Trung Quốc vào ngành AI sẽ vượt 10 nghìn tỷ nhân dân tệ từ năm 2024 đến năm 2030.
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Thông tin được cung cấp chỉ mang tính chất thông tin chung, https://phuhungtravel.com không đưa ra bất kỳ tuyên bố hoặc bảo đảm nào liên quan đến thông tin, bao gồm nhưng không giới hạn bất kỳ sự tuyên bố hoặc bảo đảm về tính thích hợp cho bất kỳ mục đích cụ thể nào của thông tin theo phạm vi cho phép tối đa của pháp luật. Mặc dù đã nỗ lực để đảm bảo rằng thông tin được cung cấp trong bài viết này là chính xác, đáng tin cậy và hoàn chỉnh vào thời điểm đăng tải, nhưng thông tin được cung cấp trong bài viết này không nên được dựa vào để đưa ra bất kỳ quyết định tài chính, đầu tư, bất động sản, giao dịch hoặc pháp lý nào. Thêm vào đó, thông tin không thể thay thế lời khuyên từ một chuyên gia được đào tạo, người mà có thể xem xét, đánh giá các sự kiện và hoàn cảnh cá nhân của bạn, và chúng tôi không chịu bất kỳ trách nhiệm nào nếu bạn sử dụng những thông tin này để đưa ra quyết định. Xin cảm ơn!