Đột Quỵ Não: Nguyên Nhân, Triệu Chứng & Cách Xử Trí Kịp Thời

Đột quỵ não là một căn bệnh nguy hiểm, có thể đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Để hiểu rõ hơn về bệnh, chúng ta cùng tìm hiểu về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị đột quỵ não nhé.

1. Đột quỵ não là gì?

Đột quỵ não xảy ra khi quá trình cung cấp máu lên não bị gián đoạn. Máu là nguồn cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cho não bộ hoạt động. Khi lưu lượng máu lên não bị cản trở, não sẽ không đủ oxy và dẫn đến tổn thương, hoại tử các tế bào thần kinh.

Cụ thể, đột quỵ não có 2 loại chính:

• Đột quỵ do thiếu máu cục bộ: Xảy ra khi mạch máu nuôi não bị tắc nghẽn, không đủ máu lưu thông lên nuôi dưỡng não bộ.
• Đột quỵ do xuất huyết: Xảy ra khi mạch máu bị vỡ, máu tràn vào nhu mô não gây tổn thương tế bào thần kinh.

Nếu không được cấp cứu kịp thời, đột quỵ não có thể dẫn đến tử vong hoặc để lại di chứng nặng nề như liệt nửa người, mất khả năng ngôn ngữ, suy giảm trí nhớ…

2. Nguyên nhân gây đột quỵ não

Đột quỵ não có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng phổ biến ở người già. Một số nguyên nhân chính gây đột quỵ não bao gồm:

• Tăng huyết áp: Khi huyết áp cao sẽ làm tổn thương mạch máu, dễ gây xơ vữa động mạch hoặc vỡ mạch máu.
• Xơ vữa động mạch: Làm hẹp, tắc nghẽn động mạch nuôi não. Nguy cơ đột quỵ sẽ cao hơn khi động mạch càng bị hẹp nhiều.
• Béo phì, hút thuốc lá, đái tháo đường: Làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ.
• Rối loạn nhịp tim: Khiến máu khó lưu thông đều đến não.
• Mất cân bằng hóa học (thiếu máu, tăng cholesterol, đường huyết cao…)
• Uống quá nhiều rượu bia.
• Người có tiền sử gia đình bị đột quỵ.
• Căng thẳng kéo dài, stress.
• Các bệnh lý như suy tim, bệnh tim bẩm sinh, nhiễm trùng…

Do vậy, để phòng tránh đột quỵ, chúng ta cần kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ, thường xuyên khám sức khỏe định kỳ.

3. Triệu chứng của đột quỵ não

Đột quỵ có thể xảy ra đột ngột, không có dấu hiệu báo trước. Một số triệu chứng thường gặp khi bị đột quỵ não bao gồm:

• Liệt/tê một nửa người (mặt, tay chân)
• Méo miệng, khó nói hoặc nói không rõ
• Mất thăng bằng, choáng váng, khó đi lại
• Nhìn mờ, khó nhìn, giảm thị lực đột ngột
• Đau đầu dữ dội, buồn nôn, ói mửa
• Tê hoặc mất cảm giác ở tay, chân, mặt
• Lơ mơ, lẫn lộn, hôn mê nặng

Nếu thấy có các dấu hiệu trên, cần đưa người bệnh đi cấp cứu ngay lập tức để được can thiệp kịp thời, hạn chế di chứng. Thời gian vàng để cứu não chỉ khoảng 4,5 giờ sau khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên.

4. Đánh giá mức độ nặng nhẹ của đột quỵ

Để đánh giá mức độ nặng nhẹ và diễn biến của bệnh, bác sĩ thường dựa trên thang điểm NIHSS. Cụ thể:

• NIHSS dưới 6 điểm: đột quỵ nhẹ
• NIHSS từ 6-15 điểm: đột quỵ vừa
• NIHSS trên 15 điểm: đột quỵ nặng

Bệnh nhân càng có điểm NIHSS cao thì tổn thương càng nghiêm trọng, nguy cơ tử vong hoặc di chứng nặng càng lớn nếu không được điều trị kịp thời.

5. Xử trí khi bị đột quỵ

Khi nghi ngờ bị đột quỵ, cần đưa người bệnh đến bệnh viện ngay lập tức. Thời gian vàng cứu chữa là yếu tố then chốt quyết định mức độ phục hồi sau đột quỵ. Các bước xử trí ban đầu:

• Gọi cấp cứu 115 hoặc đưa nạn nhân tới bệnh viện gần nhất. Cố gắng đến bệnh viện trong vòng 3-4,5 giờ sau khi khởi phát triệu chứng.
• Cho nạn nhân nằm yên, đầu cao khoảng 30 độ. Thông thoáng quần áo, giữ thân nhiệt ổn định.
• Không cho uống thuốc hay ăn uống gì trước khi được bác sĩ khám và chỉ định.
• Theo dõi sát nhịp thở, mạch, huyết áp, tri giác của người bệnh.

Khi đến bệnh viện, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám và chỉ định các xét nghiệm cận lâm sàng cần thiết như chụp CT scan não, xét nghiệm máu, điện tim, đo đường huyết…để xác định nguyên nhân và mức độ đột quỵ.

Các phương pháp điều trị đột quỵ thường được áp dụng:

• Thuốc tiêu sợi huyết: Nếu đột quỵ do huyết khối, thuốc có tác dụng hòa tan cục máu đông gây tắc mạch. Thuốc phải dùng sớm nhất có thể sau khi khởi phát triệu chứng.
• Phẫu thuật lấy huyết khối: Bác sĩ sẽ đưa dụng cụ vào động mạch qua da để lấy cục máu đông ra khỏi mạch máu bị tắc.
• Điều trị hạ huyết áp: Nếu huyết áp quá cao, bác sĩ có thể cho thuốc hạ áp để ổn định tuần hoàn não.
• Điều trị các bệnh lý đồng mắc: Tiểu đường, rối loạn nhịp tim, tăng cholesterol… nếu có.
• Điều trị triệu chứng và hỗ trợ hồi phục chức năng thần kinh.

Ngoài ra, sau khi xuất viện, người bệnh cần tái khám định kỳ, luyện tập phục hồi chức năng, kiểm soát các yếu tố nguy cơ và dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Điều này giúp phòng ngừa đột quỵ tái phát.

Thông tin đăng tải trên trang chủ được chia sẻ từ đối tác SEO, dịch vụ Guest Post và được tham khảo thêm thông tin chung tìm kiếm thông qua https://google.com.vn cùng https://vi.wikipedia.org